Dự án chăm sóc mắt học đường mở rộng hiệu quả ngoài mong đợi

Dự án chăm sóc mắt học đường mở rộng là giai đoạn tiếp theo, sau dự án Mắt sáng học hay đã triển khai có hiệu quả trong giai đoạn 2017-2019. Dự án được Qũy Fred Hollows Foundation cùng Bộ Ngoại giao và Thương mại Úc viện trợ không hoàn lại với kinh phí gần 400.000 AUD (đô la Úc), triển khai từ tháng 09/2021 đến tháng 12/2024, thực hiện tại Bộ Giáo dục và Đào tạo và 05 tỉnh/thành phố tham gia dự án bao gồm: Đà Nẵng, Hải Dương, Tiền Giang, Quảng Nam, Bến Tre.

Trong 2 ngày từ ngày 27 đến 28/7/2023 Ban Quản lý các dự án Bộ Giáo dục và Đào tạo (Ban QLCDA) đã tổ chức buổi Hội thảo giữa kỳ Dự án Chăm sóc mắt học đường mở rộng giai đoạn 2021-2024 (Dự án) được tổ chức tại thành phố Đà Lạt (Lâm Đồng). Hội thảo có sự tham gia của các đại biểu đại diện các Vụ, Cục thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT), Bộ Y tế, Quỹ Fred Hollows Foundation (FHF) và các đơn vị thụ hưởng dự án bao gồm Ban Quản lý Dự án các tỉnh Hải Dương, Quảng Nam, Bến Tre, Tiền Giang và thành phố Đà Nẵng. Bên cạnh đó, Hội nghị còn có các đại diện nhà tư vấn, các đại diện tổ chức phi chính phủ ECF-ORBIS tham dự.

Phát biểu khai mạc buổi Hội thảo, Ông Nguyễn Ngọc Dũng – Phó Giám đốc Ban QLCDA cho biết các bệnh về mắt là vấn đề lớn trong công tác chăm sóc sức khỏe được các quốc gia, đặc biệt là Việt Nam luôn cần được quan tâm. Tỷ lệ tật khúc xạ: cận thị, viễn thị, loạn thị và các bệnh về mắt các chấn thương đối với mắt … đã đến mức báo động. Các bệnh mắt dẫn đến chứng nặng gây ra mù lòa là minh chứng cho sự quan tâm sai cách của phụ huynh. Các nghiên cứu cho rằng hơn một nửa bệnh mắt có thể ngăn ngừa và chữa trị thành công nếu được phát hiện sớm. Do vậy, việc phát hiện và can thiệp sớm giúp trẻ tránh được mù lòa và đảm bảo chất lượng cuộc sống giảm ghánh nặng cho gia đình.

Ông Nguyễn Ngọc Dũng – Phó Giám đốc Ban QLCDA phát biểu khai mạc buổi Hội thảo giữa kỳ

Tại Hội thảo, các đại biểu được nghe các báo cáo, tham luận về triển khai hoạt động Dự án trong năm 2022 đến tháng 6/2023 tại 05 tỉnh/ thành phố. Trong đó, Dự án đã đạt được những thành tựu nổi bật trong việc triển khai tài liệu hướng dẫn chăm sóc mắt học đường mở rộng, các nội dung chăm sóc mắt đã được đưa vào nhiệm vụ năm học 2022-2023. Ngoài ra, các tài liệu chăm sóc mắt và phòng chống mù lòa được chuyển thể sang ngôn ngữ ký hiệu được nhân rộng mô hình tại tỉnh Tiền Giang và thành phố Đà Nẵng.

Ông Nguyễn Tiến Dũng – Phó Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế, Bộ GDĐT cho biết: “Dự án chăm mắt học đường mở rộng đang phối hợp chặt chẽ với các cơ quan Trung ương và địa phương vì vậy đề nghị dự án tiếp tục tìm hiểu các nhu cầu với các nhóm trẻ em để có các can thiệp vấn đề sức khỏe về mắt cho học sinh được tốt hơn trong thời gian tới”.

Các đại biểu tham dự tại Hội thảo

Dự án đã tổ chức khám sàng lọc các bệnh về mắt cho 210.101 học sinh, khám chuyên khoa các vấn đề liên quan đến mắt cho 10.720 học sinh và cấp kính thuốc cho 3.466 em học sinh. Bên cạnh đó, Dự án tổ chức các hoạt động Truyền thông thay đổi hành vi (IEC/BCC) cho 500.148 học sinh, các hoạt động này đã góp phần thay đổi nhận thức hành vi chăm sóc mắt của các em học sinh và phụ huynh.

Nhằm giảm thiểu các bệnh/chấn thương về mắt trong học sinh tiểu học, Bộ GDĐT phối hợp với Quỹ FHF tổ chức biên soạn tài liệu “Chăm sóc mắt và phòng chống mù lòa” dành cho học sinh tiểu học. Tài liệu có mục tiêu giúp học sinh tiểu học hiểu được tầm quan trọng của việc bảo vệ mắt, bước đầu hình thành các kĩ năng phòng ngừa các bệnh về mắt và các chấn thương mắt trong các hoạt động học tập, vui chơi, sinh hoạt nói chung. Về nội dung này, các đại biểu được nghe các Cục, Vụ chuyên môn của Bộ Giáo dục và Đào tạo trong việc lồng ghép tài liệu chăm sóc mắt tại các cuộc hội nghị, hội thảo tập huấn và cũng như kinh nghiệm triển khai tài liệu cho cán bộ quản lý, giáo viên và trẻ mẫu giáo. Giúp cho các hoạt động duy trì , phát triển nhân rộng mô hình chăm sóc mắt học đường.

Ông Tạ Ngọc Trí – Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học Bộ GDĐT chia sẻ việc triển khai tài liệu “Chăm sóc và phòng chống mù lòa cho học sinh tiểu học”

Chia sẻ kinh nghiệm về việc triển khai tài liệu “Chăm sóc mắt và phòng chống mù lòa cho học sinh tiểu học” Ông Tạ Ngọc Trí – Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học Bộ GDĐT cho rằng tài liệu tổ chức dạy học và chăm sóc mắt và phòng chống mù lòa đã góp phần nâng cao nhận thức cho cán bộ, quản lý, giáo viên, học sinh và phụ huynh học sinh. Tài liệu đã tạo cơ sở cho việc xây dựng kế hoạch triển khai hoạt động, tạo sự đồng bộ trong việc triển khai tài liệu cũng như mục tiêu của Dự án đối với các cơ sở giáo dục trên cả nước nói chung và các địa phương nói riêng. Qua đó, đề xuất một số giải pháp trong thời gian tới để tiếp tục giới thiệu, triển khai, tập huấn hướng dẫn bộ tài liệu này một cách linh hoạt, đa dạng hóa hình thức.

Ông Đỗ Đức Quế – Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học Bộ GDĐT giải đáp thắc mắc của các tổ chức phi chính phủ tại hội thảo.

Trong việc triển khai tài liệu chăm sóc mắt dành cho trẻ, đại diện của các tổ chức phi chính phủ cũng đặt ra nhiều câu hỏi liên quan đến nội dung này. Giải đáp các câu hỏi này, Ông Đỗ Đức Quế – Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học Bộ GDĐT cho biết Bộ GDĐT đã ban hành chương trình giáo dục, phổ biến đến tất cả Sở GDĐT việc đưa nội dung chăm sóc mắt và phòng chống mù lòa tích hợp vào trong chương trình giáo dục phổ thông, không phải là một môn học riêng biệt mà là tích hợp trong nội dung các môn học, trong các tiết học, bài dạy, tích hợp trong các hoạt động giáo dục từ mầm non cho tới cấp tiểu học và trung học. Đối với công tác quản lý, Bộ GDĐT đã có hướng dẫn đối với 63 Sở GDĐT về nhiệm vụ triển khai kế hoạch giáo dục nhà trường. Ngoài ra, ngành GDĐT đã phối hợp với ngành Y tế thông qua các văn bản, chương trình hợp tác trong việc chăm sóc sức khỏe cho học sinh tại Nhà trường và tích cực phối hợp chặt chẽ giữa các Sở Y tế và Sở Giáo dục, Phòng Y tế trường và Phòng Giáo dục, các Sở Y tế xã/phường/ bệnh viện với nhà trường để lồng ghép tổ chức các hoạt động liên quan đến chăm sóc mắt và phòng chống mù lòa.

Tại Hội thảo, các đại biểu đại diện đến từ các địa phương thụ hưởng Dự án chia sẻ kết quả tích cực đạt được ngoài mong đợi thông qua báo cáo hoạt động triển khai. Các địa phương hoàn thành tốt mục tiêu của Dự án, góp phần giảm tỷ lệ suy giảm thị lực ở trẻ em các huyện, thành phố tham gia dự án. Theo của Ban Quản lý dự án tỉnh Hải Dương mức độ hài lòng đối với dịch vụ khám mắt 87% học sinh hài lòng (trong đó 16% rất hài lòng và 71% hài lòng và 0% trẻ không hài lòng với quá trình thăm khám của bác sỹ). Đối với kính thuốc dự án cấp có đạt 90 % trẻ hài lòng (trong đó có đến 60% trẻ rất hài lòng) tuy nhiên, vẫn còn 10% số trẻ chưa thực sự hài lòng.

Bác sĩ Huỳnh Tấn Phúc – Trưởng đại diện Quỹ Fred Hollows Foundation Việt Nam phát biểu tại hội thảo bày tỏ cảm ơn sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của lãnh đạo Bộ GDĐT, lãnh đạo các Vụ, Cục, Ban QLCDA, lãnh đạo ngành Giáo dục và Y tế nhờ đó Dự án đạt nhiều tiến bộ so với cùng kỳ năm ngoái.

Các đại biểu trình bày mô hình truyền thông chăm sóc mắt cho trẻ em khiếm thính tại nhiều địa phương. Tại thành phố Đà Nẵng đã thực hiện hoạt động khám, chữa các bệnh tật về mắt cho học sinh các trường trung tâm trẻ khuyết tật trên địa bàn thành phố, để từ đó phát hiện các trẻ khuyết tật ít có cơ hội nhận được các dịch vụ chăm sóc mắt do các em thiết kiến thức và vốn ngôn ngữ để giao tiếp. Kết quả đã có 100% trẻ điếc được giáo viên tập huấn sàng lọc thị lực bằng công cụ 4m để xác định dấu hiệu suy giảm thị lực, tổ chức đoàn khám cho 168 em học sinh có dấu hiệu suy giảm thị lực và cấp 105 đôi kính cho học sinh tại 4 trường/ Trung tâm chăm sóc trẻ điếc. Các tài liệu video chuyển ngữ Tài liệu chăm sóc mắt phù hợp đã giúp cho 100% giáo viên tham gia tập huấn và dạy thí điểm đều đánh giá là phù hợp trong đó có 33,3 % giáo viên cho là rất phù hợp.

Bà Lê Thị Diệu Thủy (Sở GDĐT Đà Nẵng) chia sẻ kinh nghiệm truyền thông về chăm sóc mắt cho trẻ khiếm thính.

Sau 2 ngày làm việc nghiêm túc, hội thảo nhận được rất nhiều ý kiến đề xuất hữu ích của các đại biểu dự án trong quá trình triển khai, các báo cáo chất lượng cao góp phần đạt được mục tiêu chung của dự án, mang đến nhiều chỉ số tích cực, sự tiến bộ trong nhận thức một bộ phận giáo viên, phụ huynh và học sinh trong việc chăm sóc mắt học sinh. Theo như chia sẻ của thầy Tường (Quảng Nam) cho biết: “cảm ơn Dự án đã đến với tỉnh Quảng Nam, Dự án mang đến thông tin và mang đến sự tiến bộ, nhận thức đối với mọi người, điều này là vượt sự mong đợi của tôi. Cảm ơn Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng đơn vị tài trợ FHF đã quan tâm và chúng tôi sẽ cam kết thực hiện tốt hơn nữa trong thời gian tới”.

Hội thảo đánh giá giữa kỳ đánh giá kết quả đạt được, ưu điểm, những khó khăn và cách khắc phục để triển khai trong các giai đoạn sau nhằm đạt thành công cuối cùng của Dự án.

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm sau khi kết thúc hội thảo giữa kỳ.